วิดิทัศน์การสานไพหญ้า

การสานไพหญ้า

ภูมิปัญญาท้องถิ่น  

การสานไพหญ้า

ชื่อ  นางคำปุ่น น้อยน้ำคำ

ที่อยู่  บ้านเลขที่ 4 หมู่ 3 บ้านกวางโตน ตำบลน้ำคำ อำเภอสุวรรณภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด45130

ความเป็นมา 

      เนื่องจากในอดีตบ้านเรือนในชนบทส่วนใหญ่ใช้หญ้าคามาไพทำเป็นหลังคาบ้าน บ้านของนายพิมพา ก็เช่นเดียวกัน8 ตั้งแต่เล็กๆ  พ่อกับแม่ของนางคำปุ่นก็ไพหญ้าคามุงหลังคาบ้าน  นางคำปุ่นก็เลยได้รับความรู้และวิธีการไพหญ้าจากการที่พ่อกับแม่ได้ทำให้ดู  และฝึกฝนจนสามารถไพหญ้าได้  ถือว่าเป็นภูมิปัญญาอย่างหนึ่งที่ได้รับการถ่ายทอดจากพ่อและแม่  ในปัจจุบันนอกจากนางคำปุ่นยังแล้วมีชาวบ้านในบ้านกวางโตนได้ไพหญ้าคาขายเป็นอาชีพเสริม  หญ้าคาที่ไพส่วนใหญ่จะเกี่ยวมาจากป่าโนนใหญ่ทางฝั่งดอนปู่ตา  อำเภอสุวรรณ   ซึ่งชาวบ้านแถบนั้นมองข้ามประโยชน์ของหญ้าคาแต่นางคำปุ่นมองเห็นคุณค่าและมูลค่าของมัน  ถึงแม้ในปัจจุบันบ้านเรือนไม่ได้มุงหลังคาด้วยหญ้าคาแล้ว  แต่ผู้คนก็ยังนิยมนำไพหญ้าคาไปมุงหลังคากระท่อม  ทำร้านอาหาร  แพปลา  และทำโรงเรือนต่าง ๆ เนื่องจากหลังคาที่มุงด้วยหญ้าคานั้นจะเย็นสบาย  ประหยัดกว่ากระเบื้องและสังกะสี  นี่จึงเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้ไพหญ้าคายังคงอยู่ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน

          

วัสดุอุปกรณ์

1. รางไม้ไพหญ้า

2. มีด

 

3. แปรงสางไพหญ้า

 4. เถาวัลย์

 

 

วิธีการไพหญ้าคา

การเตรียมวัตถุดิบที่จะนำมาไพหญ้า

1. นำหญ้าคาที่สางเอาไว้ มาจัดให้มีความยาวสม่ำเสมอกัน พรมน้ำให้อ่อนเล็กน้อย

2. จัดหญ้าให้มีจำนวนละจำละ 10 – 15 เส้น เพราะจะได้ไพหญ้าที่หนาแน่น

3. สอดจับหญ้าใต้ไม้ก้านหญ้า แบ่งครึ่งใบ ส่วนที่แข้งและหนา โดยให้ปลายใบอยู่ทางซ้ายมือ ส่วนก้านใบอยู่ ทางขวามือ ให้ส่วนโคนชนกับไม้รองหัว หรือผนัง

4. ใช้เชือกผูก (ใบลาน) จับหญ้าตรงกลางติดกับไม้ก้านหญ้าดึงให้แน่นแล้วพับก้านใบทับไม้ก้านหญ้าไปทางด้านปลายใบใช้เชือกผูกพันไว้

5. ผูกจับหญ้า ต่อไปจนสุดก้านไม้หญ้า ผูกเชือกให้แน่น

6. นำตับหญ้าที่ไพเสร็จแล้วไปผึ่งแดดให้แห้ง แล้วนำไปเก็บไว้โดยมัดตับละ 5 ไพ

  

ประสบการณ์และความสามารถด้านอื่น 

       นอกเหนือจากการไพหญ้าคาแล้วนายพิมพา  ยังสามารถทำไม้กวาดทางมะพร้าว  สานไซ  และเป็นคนชอบแสวงหาความรู้อยู่ตลอดเวลา  ในหมู่บ้านนั้นนางคำปุ่นได้รับเลือกให้เป็นเกษตรกรประจำบ้านกวางโตน

การถ่ายทอดองค์ความรู้   

         นางคำปุ่นยินดีที่จะถ่ายทอดความรู้ต่าง ๆ  ที่ตนมีอย่างเต็มที่ทุกขั้นตอน  ทั้งการไพหญ้า  สานไซ  ทำไม้กวาดทางมะพร้าว  เพื่อเป็นการสืบทอดภูมิปัญญาต่อไป

บันทึกภาพการสานไพหญ้าที่เสร็จ และสามารถนำไปจำหน่ายได้เลย